Neden HES ?

Halen enerji üretiminde kullanılan fosil enerji kaynakları rezervleri belirli bir süre sonunda tükenme riskiyle karşı karşıyadır. Ayrıca bu fosil enerji kaynaklarının çevre üzerinde zehirli gazlar, çevre kirliliği, küresel ısınma gibi olumsuz etkileri bulunmaktadır. Bu yüzden geleceğin enerji kaynakları olan yenilenebilir enerji kaynakları, elektrik üretiminde daha yüksek pay almaya başlamıştır.

Önemli yenilebilir kaynaklardan biri olan hidroelektrik enerjisi; elektro-mekanik teçhizat haricinde dışarıya bağımlı olmadan öz kaynaklarımızı kullanması nedeniyle kömür ve doğalgazla çalışan termik santrallerle mukayese edildiğinde daha avantajlı görünmektedir.

Türkiye’nin teknik ve ekonomik olarak değerlendirilebilir hidroelektrik potansiyeli günümüzde 130 milyar kWh/yıl’dır. Ancak mevcut hidroelektrik tesislerinde bu potansiyelin halen %36’sı üretilmektedir.

Ülkemizin yıllara göre artan elektrik enerjisi ihtiyacının karşılanabilmesi için başta hidroelektrik santralleri olmak üzere diğer yenilenebilir enerji kaynaklara yeterli yatırımların yapılması zorunludur. Aksi halde kısa sürede enerji yetersizliğinden darboğaza girilmesi kaçınılmaz olacaktır.

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
1

Elektrik Direği

2

Yükleme Havuzu

3

Ana Kapak

4

Su Alımı

5

Temel Taban

6

Baraj

7

Baraj

8

Cebri Boru

9

Transformatör

10

Jeneratör

11

Türbin

12

Su Tahliyesi

HES’lerde Elektrik Nasıl Üretilir?

Bir hidroelektrik santralinde enerji üretimi için suyun potansiyel enerjisinden faydalanılır.

  • Akış halindeki suyun (nehir, çay, akarsu vb.) önüne setler çekilerek suyun birikmesi sağlanır. Belli yükseklikteki birikmiş su ciddi boyutlarda potansiyel enerjiye sahiptir.
  • Biriken su, iletim kanalları ile (Tünel, Beton Kanal) Yükleme Odasına (Havuzuna) (2) gelir. Yükleme odası, tünelden gelen istenmeyen maddeleri süzerek suyu Cebri Borulara taşır.
  • Cebri Borular (8); su giriş ağzı ile türbinleri birleştiren borulardır. Çelik ve betonarme olmak üzere iki çeşit tipi bulunmaktadır. Cebri boruların üzerinde de, bu boruları aşırı basınç dalgalanmalarından korumak üzere, “Denge Bacaları” bulunmaktadır.
  • Baraj gölünde birikmiş suyun potansiyel enerjisi, cebri borular ile yüksek seviyeden alçak seviyeye hareket ederek kinetik enerjiye, oradan türbin kanatlarına (11) çarptırılarak mekanik enerjiye dönüştürülür.
  • Türbin mili, jeneratör miline bağlı olduğundan, türbinde üretilen mekanik enerji, jeneratörde (10) elektrik enerjisine dönüştürülür.
  • Günümüzde elektrik enerjinin büyük bir bölümü Alternatif Akım (AC) Jeneratörleri ile üretilmektedir. Bunun sebebi, alternatif voltajın trafolarda kolay bir şekilde yükseltilebilmesi veya düşürülebilmesidir.
  • Jeneratörde üretilen elektrik enerjisi trafolardan geçirilerek enerji hatlarına (1) verilir. Elektrik enerjisinin uzak mesafelere nakli sırasında YÜKSEK VOLTAJ’a gereksinim vardır. Bu yüksek voltajlı enerji hattı, kullanım alanlarına geldiğinde tekrar trafoya girerek DÜŞÜK VOLTAJ’lı hale getirilir.